Click to read the full introduction

The aim of this study is to trace the fate of properties left behind by Armenians who were sent into exile and to their deaths—referred to as Emval-i Metruke (“Abandoned Properties”)—through their mentions in the Turkish press during the early Republican period after 1920. In many cities and towns throughout the 1920s and 1930s, these abandoned, if not looted, properties were taken under state control and put up for sale by auction. Public notices announcing these sales were published in newspapers at the time. This study presents a rich collection of such notices, all of which have been translated into Turkish and English.

Every genocide involves not only mass extermination, but also mass theft. The Armenian Genocide of 1915 was characterized by the systematic expropriation and plunder of Armenian cultural and material wealth. This massive looting campaign was orchestrated at the state level in parallel with deportations and massacres, and large segments of the civilian population also participated. Although the deportation of Armenians had already begun in some regions, an official order was issued on May 27, 1915, and the widespread seizure of Armenian property followed shortly thereafter. On May 31, 1915, the Ottoman Council of Ministers issued a decree formally regulating the “confiscation” of Armenian assets, followed by a more detailed 34-article decree on June 10. Throughout the summer, special circulars were sent to various provinces, culminating in a formal law on September 26, 1915, and an implementation decree on November 8 of the same year.

These laws and decrees stipulated that all movable and immovable Armenian assets must be recorded in official registries and their values be allocated to Armenians in their new settlements. In reality, however, the deportation process was never intended to resettle Armenians or compensate them for their losses. Most deportees never reached their intended destinations in Syria, as they were massacred along the way. Those who did survive continued to face persecution and violence. A 1918 report by a joint commission of the Ottoman Ministries of Justice, Finance, and Internal Affairs explicitly stated that not a single Armenian had been compensated for their confiscated properties. In effect, the Ottoman state became the principal beneficiary of the plunder, using these assets and the proceeds from their sales to fund various state institutions.

Following the collapse of the Ottoman Empire in 1922, the newly established Turkish Republic assumed control over much of the remaining Armenian property. However, the fledgling state faced significant financial challenges. As a result, beginning in 1923, various state institutions began auctioning off these looted Armenian properties. Official notices of these sales were regularly published in local Turkish newspapers.

The goal of this project is to collect and document these public auction announcements. This undertaking has been particularly challenging due to the limited accessibility of local newspapers from the early years of the Turkish Republic. These publications were never systematically archived, and neither local nor central libraries hold complete collections of them. This study consists of public auction notices gathered from the newspapers that could be located.

This study’s general introduction provides a broader understanding of how Armenian property was “legally” expropriated through a highly sophisticated system. The public announcements are categorized by city, covering a total of 34 locations. Newspaper images of the auction notices have been transcribed into searchable Word documents, ensuring a seamless research experience. All texts are available in both English and Turkish.

We recognize the limitations of this project, as many of the local newspapers at the time are no longer in circulation, lack systematic archives, or exist only in incomplete collections. We welcome contributions from anyone in possession of additional auction notices and interested in incorporating them into our archive.

Project Team:

The auction notices from newspapers were collected and digitized by Sait Çetinoğlu. The Turkish texts were translated into English by Attila Tuygan and Nanor Hartounian. The general introduction of the project was written by Sait Çetinoğlu and Taner Akçam. Additionally, Mr. Çetinoğlu authored a general introduction for each city. 

We extend our sincere thanks to the IT team at UCLA’s International Institute for their invaluable support in developing the project website and ensuring its functionality. Their technical expertise made it possible to present this research in an accessible and user-friendly format. We are also deeply grateful to student volunteers Aimee Frounjian and Anahit Gevorgyants, whose dedication and meticulous work enabled the linking of newspaper images to their corresponding auction announcements. Their contributions were essential to building a searchable archive that brings this important history to light. If you have any comments, questions, or suggestions regarding this project, please don’t hesitate to contact us at armenian-info@international.ucla.edu. Your feedback is important to us as we continue to expand and improve this resource.

Tam girişi okumak için tıklayın

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Devleti tarafından sürgün ve ölüme gönderilen Ermenilerin geride bıraktıkları, Emval-i Metruke olarak adlandırılan, el konulan ve yağmalanan mallarının Türkiye Cumhuriyeti döneminde basındaki izlerini sürmektir. 1920’li ve 1930’lu yıllarda birçok şehir ve kasabada, eğer sivil halk tarafından yağmalanmamış ise, devletin denetime geçen Emvali Metrukeler, değişik devlet kuruluşları tarafından açık artırma ile satışa çıkartılmışlar ve bu satış ilanlarına dönemin gazetelerinde yer verilmiştir. Bu çalışma ile bulabildiğimiz bu ilanlardan zengin bir koleksiyonu araştırmacıların hizmetine sunmaktayız.

Her soykırım sadece kitlesel imha değil aynı zamanda kitlesel hırsızlıktır. 1915 Ermeni soykırımının en önemli boyutu Ermeni kültürel ve maddi varlığının yağmalanmasıdır. Bu devasa yağma devlet tarafından sürgün ve imhalara paralel organize edilmiştir ve nüfusun geniş bir kesimi de yağmaya gönüllü olarak katılmıştır.

Daha önce bazı bölgelerde uygulanmaya başlanmış olmakla birlikte, Ermenilerin resmi sürgün emri 27 Mayıs 1915’te alınmıştır. Ermeni kültüre ve maddi zenginliklerinin yağması da hemen bu kararı takip etmiştir. İlk önce 31 Mayıs 1915’te tarihinde bir Bakanlar Kurulu kararı alınmış daha sonra 10 Haziran 1915’te 34 maddelik bir kararname yayınlanmıştır. Bu karar ve kararname ile Ermenilerin mallarına nasıl “el konulacağı” kanunen düzenlenmişti. Tüm yaz ayları boyunca çeşitli vilayetlere özel tamimler gönderildikten sonra nihayet 26 Eylül 1915’te konuyla ilgili özel bir kanun çıkartılmış; 8 Kasım 1915’te ise bu kanunun nasıl uygulanacağına ilişkin bir kararname yayınlanmıştır.

Çıkan tüm bu kanun ve kararnamelere göre, Ermenilerin ellerindeki tüm taşınır – taşınmaz mal varlıkları kurulan özel komisyonlar aracılığı ile defterlere kayıt edilecek ve malların değerlerinin karşılığı yeni yerleşim yerlerinde Ermenilere verilecekti. Bu kanun ve kararnameler geride bırakılan malların nasıl kullanılacağına ilişkin de ayrıntılı düzenlemelere sahipti.

Elbette tehcirin amacı Ermenileri yeni yerlerine yerleştirmek ve mallarının değerlerinin karşılığının kendilerine vermek değildi. Çoğu, hedeflenen yerlere (Suriye’ye) ulaşamadılar bile. Yollarda öldürüldüler. Sağ kalıp Suriye’ye ulaşanlar ise yeni katliamların kurbanları oldular. Sonuçta sağ kalabilen insanlara ise elbette geride bıraktıkları malların karşılıkları hiçbir biçimde ödenmedi.1918 Şubat’ında Adliye, Maliye ve Dahiliye Nazırlıklarınca kurulan ortak bir komisyon konuya ilişkin bir rapor yayınladı. Bu rapora göre, tek bir Ermeniye bile mallarının karşılığı olarak bir ödeme yapılmamıştı. Yani, Osmanlı Devleti, Ermeni mallarına zorla el koyan en büyük yağmacı idi. Devlet bu mallar ve¬/veya satışlarından elde edilen gelirleri değişik amaçlar doğrultusunda kullandı. Bu amaçlardan birisi de malları devletin çeşitli kurumlarına dağıtmaktı.

Osmanlı Devleti’nin 1922’de yıkılması ile yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti devleti Ermeni mallarının çok büyük bir kısmının sahibi oldu. Ama yeni devlet bir dizi mali sıkıntı yaşıyordu. Ve 1923 yılı ile birlikte çeşitli devlet kuruluşları ellerindeki yağmalanmış Ermeni mallarını açık artırma ile satış çıkartmaya başladılar. Resmi satış ilanları düzenli olarak dönemin yerel gazetelerinde yayınlandılar.

Bu Projenin amacı bu ilanları bir araya toplamaktır. Fakat bu oldukça zor bir işti. Çünkü Türkiye’nin kuruluş yıllarında yayınlanmış bu yerel gazetelere ulaşmak zordur. Sistematik bir arşivlemeye tabi tutulmamışlardır. Ve ne lokal ne de merkezi düzeyde bu gazete koleksiyonlarına sahip kütüphaneler mevcuttur. Biz bu çalışma ile, bulabildiğimiz gazetelerden bu ilanları bir araya topladık.

Ermeni mallarının nasıl son derece sofistike bir hukuk sistemi ile yağmalandığının anlaşılabilmesi için genel bir giriş yazısı kaleme aldık. Malların satışı ile ilgili açık artıma ilanlarını şehirler bazında bir araya topladık. Düzenlediğimiz arşivde toplam 34 şehir hakkında bilgi bulacaksınız. Her bir şehre ilişkin bulduğumuz ilanların tümünü şehirler bazında bir metin olarak Word-belgesine aktardık. Böylece araştırmacılara büyük bir kolaylık sağlandı. Tüm metinler İngilizce ve Türkçe olarak mevcuttur.

Gazetelerin çoğunun artık yayınlanmıyor olmaları, sistemli arşivlerinin olmaması ve/veya tüm sayılarının herhangi bir kütüphane veya arşivde bir arada bulunmaması gibi nedenlerle birçok eksiğimizin olduğunun bilincindeyiz. Eğer bu arşivi kullananlar ellerinde olan ve bizim ulaşamadığımız ilanlara sahiplerse ve bizimle paylaşırlarsa seviniriz.

Proje Ekibi:
Gazetelerdeki ilanlar Sait Çetinoğlu tarafından toplanmış ve elektronik ortama aktarılmıştır. Türkçe metinler İngilizce’ye Attila Tuygan ve Nanor Hartounian tarafından çevrilmiştir. Proje genel giriş yazısı Sait Çetinoğlu ve Taner Akçam tarafından yazılmıştır. Çetinoğlu ayrıca her şehir için genel bir giriş yazısı kaleme almıştır.